Jaki wpływ ma witamina D na zęby

Niedobory witaminy D mają znaczący wpływ na funkcjonowanie organizmu. Witamina ta jest niezbędna m.in. do prawidłowego rozwoju układu kostno-szkieletowego, optymalizuje gęstość kości i zębów, zapobiega próchnicy i osteoporozie. Wpływ wit. D na zęby jest tak istotny, że w badaniach archeologicznych kilkusetletnich szkieletów, właśnie po stanie zębów można stwierdzić czy posiadacz zębów cierpiał na niedobory witaminy D w diecie. Sprawdź, jaki witamina D wpływa na zęby.

Prawidłowy poziom witaminy D dla osoby dorosłej to 30-50 ng/ml. Poniżej tej wartości rozpoznawany jest niedobór witaminy D, który niesie za sobą poważne konsekwencje. Pogarsza się odporność organizmu, wzrasta ryzyko zachorowania na choroby autoimmunologiczne i cukrzycę, pojawiają się zaburzenia ze strony układu krążenia i nerwowego. Jednak szczególnie istotny jest wpływ niedoboru witaminy D na kości i zęby.

Objawy niedoboru witaminy D dotyczą również zębów

Braki wit. D uwidaczniają się w postaci osłabionych i odwapnionych zębów. Następstwem działania witaminy D na układ kostny jest bowiem prawidłowe stężenie wapnia^[1]. Zbyt małe dawki cholekalcyferolu (a przypomnijmy, że w naszym klimacie prawie 90% osób ma mniejsze lub większe niedobory) mogą mieć związek z rozwojem osteoporozy, próchnicy i podatnością zębów na uszkodzenia mechaniczne. Przyjmowanie dodatkowych ilości wapnia w postaci suplementów jest polecanym przez pediatrów sposobem na zapobieganie krzywicy, próchnicy i osłabieniu kości. U dzieci, u których dopiero trwa proces mineralizacji kości i zębów, dostarczanie odpowiedniej ilości wit. D ma pierwszorzędne znaczenie^[2].

Witamina D a zęby i kości

Prawidłowa mineralizacja kości u dzieci, młodzieży i dorosłych zależy od zawartości witaminy D, wapnia i fosforu w diecie oraz ich prawidłowego wchłaniania. Głównym zadaniem metabolitu wit. D 1,25(OH)2D jest wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, a jego niedobór wywołuje ujemny bilans wapniowy i wtórną nadczynność przytarczyc, co z kolei prowadzi do utraty masy kostnej, demineralizacji, osteoporozy i częstych złamań, a w przypadku długotrwałych niedoborów może dojść do osteomalacji^[4], czyli choroby metabolicznej kości. Podobny mechanizm zachodzi w przypadku zębów. Zdemineralizowane, odwapnione zęby są słabsze i bardziej podatne na próchnicę oraz wypadanie.

Niedobór witaminy D może powodować poważne odwapnienie kości zwłaszcza u kobiet w ciąży oraz u niemowląt. Gdy pozyskiwanie wapnia z układu pokarmowego matki jest upośledzone, jedynym źródłem tego minerału dla dziecka jest układ kostny matki. W efekcie dochodzi do demineralizacji kości u matki oraz hipokalcemii u noworodka^[3].

Warto dodać, że kobiety ciężarne są narażone na utratę 2-4% masy kostnej. Jest to związane z niedoborem wapnia ^[5]. Deficyt sprzyja także pogorszeniu się stanu zębów, czego skutki odczuwane są nie tylko w ciąży, ale również po porodzie.

Natomiast niedobór witaminy D w przypadku noworodka uniemożliwia prawidłowy rozwój szkieletu i zawiązków zębów. Deficyt prowadzi do rozwoju krzywicy. Jest to poważna choroba, która dotyka nie tylko kości, ale całego organizmu.

Innym sposobem jest dieta. Najwięcej wit. D jest w rybach morskich, jajkach, mleku i przetworach mlecznych, jednak ciężko w ten sposób zaspokoić pełne dzienne zapotrzebowanie. Optymalnym sposobem profilaktyki niedoborów jest suplementacja preparatami o zalecanej ilości witaminy D, np. Vitrum D3.

W przypadku podejrzenia niedoborów warto wykonać laboratoryjną ocenę stężenia 25(OH)D w surowicy krwi, a wyniki pokazać lekarzowi, który zdecyduje o konieczności stosowania dodatkowych suplementów. Rekomendowane dzienne spożycie witaminy D w dawkach od 800 j.m. do 2000 j.m. zapewnia bezpieczeństwo suplementacji[1], utrzymanie prawidłowego stężenia 25(OH)D we krwi, a w efekcie zdrowe i mocne zęby, kości oraz ogólne dobre samopoczucie. Chociaż nadmiar witaminy D nie zdarza się tak często, jak niedobór, należy przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania preparatów witaminowych oraz prowadzić suplementację pod okiem lekarza.