Vitrum D3 – witamina słońca

Źródła witaminy D

Są dwa źródła, z których nasz organizm może czerpać witaminę D:

  • Synteza skórna – odpowiedzialna za dostarczenie nawet do 90% witaminy D,
  • Pożywienie – pozwala na dostarczenie 10% zapotrzebowania organizmu na tę witaminę.

Większość witaminy D jest wytwarzana w organizmie człowieka w skórze, po ekspozycji na promieniowanie światła słonecznego o długości fali 280–315 nm, czyli UVB. Pod wpływem zaabsorbowanej energii, 7-dehydrocholesterol obecny w skórze, ulega transformacji do prewitaminy D3, która na skutek temperatury przekształca się w witaminę D3, ta zaś trafia do krwi, gdzie łączy się z białkiem wiążącym witaminę D i jest dalej transportowana.

Synteza skórna

Szacuje się, że synteza skórna może być źródłem nawet 90% dziennego zapotrzebowania na witaminę D. W Polsce synteza witaminy D w skórze może być efektywna wiosną i latem, pomiędzy godziną 10.00 a 15.00, kiedy temperatura powietrza sprzyja kąpielom słonecznym, a pokrywa chmur nie przysłania słońca. W takich warunkach ekspozycja co najmniej 18% powierzchni ciała (czyli nieosłonięte przedramiona i nogi do połowy) przez około 15 minut dziennie powinna powodować syntezę około 2000–4000 j.m./dzień (50-100 µg). Dla porównania, ekspozycja prawie 100% powierzchni ciała osoby dorosłej może prowadzić do wytworzenia 10000 j.m./dzień (250 µg).

Nie opublikowano dotychczas badań ujawniających ryzyko powstawania toksycznych ilości witaminy D u zdrowych osób w wyniku nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne, ponieważ jej ewentualny nadmiar jest rozkładany do nieaktywnych metabolitów, takich jak tachysterol, lunisterol, suprasterole oraz 5,6 transwitamina D3. W okresie od października do kwietnia w regionach powyżej 35° szerokości geograficznej północnej (w tym w Polsce, która jest położona pomiędzy 49°N a 54°N) synteza skórna nie jest efektywna.

Co wpływa na wytwarzanie witaminy D w skórze?

Czynniki, takie jak zachmurzenie, zanieczyszczenie powietrza (smog), ciemniejszy odcień skóry, zaawansowany wiek, czy stosowanie kremów z filtrem, bardzo wydłużają czas ekspozycji potrzebny do wytworzenia odpowiedniej ilości witaminy. Są również osoby, które pomimo zaleceń, nie eksponują ciała na słońce ze względu na preferencje lub przeciwwskazania. Ekspozycja na słońce bywa bardzo ograniczona w przypadku dzieci i młodzieży ze względu na zajęcia dodatkowe odbywające się zazwyczaj w pomieszczeniach zamkniętych, a w przypadku dorosłych z uwagi na rodzaj pracy. Powodem może być też obawa przed nowotworem lub starzeniem skóry.

Pożywienie

Drugim źródłem witaminy D dla człowieka jest dieta, ale w warunkach naturalnych jest ona źródłem znacznie mniej efektywnym, w porównaniu do syntezy skórnej, bo może pokryć do 10% dziennego zapotrzebowania. Naturalnym źródłem witaminy D są tłuste ryby morskie, takie jak węgorz, łosoś, śledź, w znacznie mniejszym stopniu żółtko jaja, ser żółty, mleko. Należy zatem stosować zdrową, urozmaiconą dietę zawierającą wymienione produkty. Istotną rolę odgrywa odpowiednia suplementacja diety preparatami z witaminą D, na przykład Vitrum® D3. Wzbogacanie żywności w witaminę D (np. tłuszczów do smarowania) nie jest powszechnie praktykowane w Polsce i na świecie.

Czy potrzebną ilość witaminy D mogę zapewnić sobie z pożywieniem?

Żeby dostarczyć 1000 j.m. (25 µg) witaminy D, należałoby codziennie spożywać do wyboru:

  • około 100 g świeżego węgorza
  • 1 kg świeżego hodowlanego łososia
  • 400 g tuńczyka w puszce
  • 50 jajek
  • kilka kg żółtego sera (od kilku do kilkudziesięciu kilogramów, w zależności od gatunku)
  • wypijać 80-250 litrów mleka

Źródło: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i wsp. POSTĘPY NEONATOLOGII 2018;24(1).